Carnaval is een van de meest uitbundige feesten ter wereld en wordt in veel landen gevierd. In Nederland wordt het voornamelijk ‘onder de rivieren’ gevierd. En dan voornamelijk in de provincies Limburg en Noord-Brabant. Een aantal dagen lang gaat iedereen helemaal los.
Carnaval wordt vaak geassocieerd met uitbundigheid, feesten en verkleedpartijen. Het is een tijd van het jaar waarin mensen zich volledig kunnen uitleven. De meest extravagante kostuums staan hierbij centraal. Met wie ga jij los tijdens carnaval 2025?
Datum Carnaval 2025 en komende jaren
| Jaar | Begindatum | Einddatum |
|---|---|---|
| Carnaval 2025 | 1 maart | 4 maart |
| Carnaval 2026 | 14 februari | 17 februari |
| Carnaval 2027 | 6 februari | 9 februari |
| Carnaval 2028 | 26 februari | 29 februari |
| Carnaval 2029 | 10 februari | 13 februari |
| Carnaval 2030 | 2 februari | 5 februari |
Betekenis van carnaval
Carnaval is een religieus en cultureel feest dat in verschillende delen van de wereld wordt gevierd. De populariteit zien we voornamelijk terug in katholieke landen. Het wordt vaak gevierd in de periode voorafgaand aan de vastentijd. Deze vastenperiode begint op Aswoensdag en duurt tot Pasen. Tijdens carnaval worden traditioneel alle remmen losgegooid en wordt er uitbundig gefeest met muziek, dans, kostuums en parades. Zo wordt er nog even volop genoten voordat de vastentijd start.
Het is een tijd van uitbundigheid, feesten, dansen en vaak ook het dragen van kleurrijke kostuums en maskers. Zo vliegen de carnavalsoutfits over de toonbank zodra carnaval in aantocht is. In sommige landen, zoals Brazilië, is carnaval uitgegroeid tot een nationaal feest en een belangrijke toeristische attractie. Ook in Nederland zien we dat het steeds groter wordt. Zo reizen mensen vanuit heel Nederland af naar het zuiden om mee te genieten van de sfeer.
Leuke feitjes over carnaval
- In het Brabants wordt het uitgesproken als ‘carneval’.
- In het Limburgs spreken ze van ‘vastelaovend’.
- Steden krijgen een eigen naam, hieronder een aantal:
- Breda – Kielegat
- Bergen op Zoom – Krabbegat
- Roosendaal – Tullepetaonestad
- Den Bosch – Oeteldonk
- Eindhoven – Lampegat
- Tilburg – Kruikenstad
- Venlo – Jocusriek
- Maastricht – Mestreech
- Sittard – Zitterd
- Heerlen – Winkbülle
Tradities van carnaval
Carnaval kent vele tradities. Deze kunnen echter variëren van de regio en cultuur waarin carnaval wordt gevierd. Een aantal voorbeelden:
- Verkleedpartijen: Tijdens carnaval mag je je verkleden en jezelf anders voordoen dan normaal. Mensen dragen kleurrijke kostuums en maskers om er zo feestelijk mogelijk uit te zien. Daarnaast valt het op dat mensen steeds vaak kiezen voor personages uit bekende films en series.
- Optochten: Bij een optocht lopen er mensen en rijden er praalwagens door de straten. Dit is een feestelijke gebeurtenis waarbij deelnemers dansen en muziek maken. De mensen op de praalwagens gooien vaak snoepjes en kleine cadeautjes naar het publiek. Dit is een van de leukste dingen tijdens carnaval!
- Feesten: Carnaval is een tijd om te feesten en te dansen. Sommige steden en dorpen organiseren grote feesten waar iedereen naartoe kan gaan. Er wordt vaak muziek gedraaid en er is lekker eten en drinken. In andere plaatsen gaan mensen de straat op om te dansen en te socializen.
- Eten en drinken: Tijdens carnaval is er vaak lekker eten en drinken te vinden. In sommige regio’s kun je traditionele gerechten proeven, terwijl in andere steden en dorpen lekkernijen worden aangeboden die speciaal voor carnaval zijn gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan oliebollen of churros!
- Symbolische rituelen: In sommige regio’s zijn er symbolische rituelen tijdens carnaval. Dit zijn tradities die een speciale betekenis hebben. Bijvoorbeeld het verbranden van carnavalspoppen aan het einde van het feest. Dit is een teken dat carnaval voorbij is en dat het tijd is voor rust en bezinning.
Geschiedenis van carnaval
Carnaval is een eeuwenoud feest dat zijn oorsprong heeft in verschillende culturen. Toch is het niet helemaal duidelijk wat de geschiedenis van het feest is. Het oude Romeinse rijk wordt vaak gezien als de bakermat van het carnaval. In februari vierden de Romeinen het feest van de Saturnaliën, ter ere van de god Saturnus. Tijdens dit feest werden de rollen omgedraaid: slaven kregen tijdelijk de vrijheid om zich als meester te gedragen, en de normale maatschappelijke orde werd op zijn kop gezet. Ook werd er veel gegeten, gedronken en gefeest. Dit feest heeft mogelijk invloed gehad op de vroege vormen van carnaval.
Later, in de Middeleeuwen, werd carnaval vooral gevierd in de katholieke delen van Europa. Het feest was bedoeld als laatste uitbarsting van uitbundigheid en plezier voordat de vastentijd begon. In de week voorafgaand aan Aswoensdag mocht er nog volop gegeten en gedronken worden en werden er grote optochten gehouden waarin de draak werd gestoken met allerlei aspecten van het dagelijks leven. De kerk had echter weinig grip op het feest en het carnaval ontwikkelde zich tot een volksfeest waarbij mensen zich in kostuums hulden en alle remmen loslieten.
Oorsprong van carnaval
De oorsprong van carnaval is nog altijd onderwerp van discussie onder historici. Het is echter duidelijk dat het feest zijn wortels heeft in verschillende culturen en tradities. Sommige onderzoekers denken dat het feest zijn oorsprong heeft in de oude Griekse en Romeinse feesten ter ere van de goden. Andere denken dat het feest zijn oorsprong heeft in de middeleeuwse volksfeesten.
Een andere mogelijkheid is dat carnaval is ontstaan uit het heidense feest Lupercalia, dat in de Romeinse tijd werd gevierd tussen 13 en 15 februari. Tijdens dit feest werden dieren geofferd en jonge mannen renden besmeurd met bloed naakt door de straten, terwijl ze de vrouwen met zwepen sloegen om vruchtbaarheid af te dwingen.
Er zijn dus verschillende theorieën over de oorsprong van carnaval en het is moeilijk om met zekerheid te zeggen waar het feest nu precies vandaan komt. Wat wel duidelijk is, is dat carnaval zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld tot een kleurrijk en uitbundig volksfeest dat over de hele wereld wordt gevierd.
Carnavalsviering in de middeleeuwen
In de middeleeuwen ontwikkelde carnaval zich tot een uitbundig volksfeest dat enkele dagen duurde en waarbij alle remmen losgingen. Mensen verkleedden zich in kostuums en maskers en konden even ontsnappen aan de beperkingen van de maatschappij. Tijdens het feest werden vaak parodieën op de kerk en de adel opgevoerd en werden de standenverschillen tijdelijk opgeheven.
Carnavalsviering in verschillende landen
Carnaval wordt over de hele wereld gevierd en kent vele verschillende vormen. In Rio de Janeiro wordt carnaval bijvoorbeeld gekenmerkt door uitbundige parades en samba-dansers, terwijl in Venetië de nadruk ligt op prachtige kostuums en maskers. In Duitsland wordt carnaval vooral in de steden langs de Rijn gevierd met optochten en feesten, terwijl in België en Nederland het carnaval meer regionaal is. Zo wordt het in Nederland vooral in het zuiden van het land gevierd.
Elfde van de elfde
Wie aan carnaval denkt, moet misschien ook meteen aan de Elfde van de elfde denken. In Nederland en België wordt op 11 november het begin van het carnavalsseizoen gevierd. Deze dag wordt ook wel ‘de 11e van de 11e’ genoemd. Het is een belangrijke dag voor carnavalsverenigingen en -groepen, want vanaf deze dag begint de voorbereiding op het carnavalsfeest.
Er worden plannen gemaakt voor de optochten en feesten die tijdens het carnavalsfeest plaatsvinden. Vaak wordt er ook een prins of prinses gekozen die het carnavalsfeest zal leiden. Op deze dag hangt er een gezellige sfeer en kan iedereen alvast in de stemming komen voor het echte carnavalsfeest. Het is net als carnaval een mooie traditie die door veel mensen wordt gekoesterd en gevierd.
Carnavalsviering 2025 in Nederland
Carnaval wordt vooral gevierd in het zuiden van Nederland, in de provincies Noord-Brabant en Limburg. De carnavalsviering begint traditioneel op de zaterdag voorafgaand aan Aswoensdag, en duurt tot en met dinsdagavond (Vastenavond). Tijdens carnaval worden er veel activiteiten georganiseerd, zoals optochten, feesten en andere festiviteiten. In sommige steden en dorpen worden zelfs speciale carnavalsliederen geschreven en uitgevoerd. Bekende carnavalssteden in Nederland zijn onder andere Maastricht, Den Bosch, Roermond en Breda. Hoe ga jij carnaval in 2024 vieren?
